Art deco to styl łączący w sobie wiele nurtów, o których dzisiaj powiedzielibyśmy, że nie mają ze sobą wiele wspólnego. Na jego powstanie wpłynęła niechęć twórców początku dwudziestego stulecia do przesadnego wyrafinowania sztuki secesyjnej. Jednocześnie styl art deco, wiele czerpie z nurtów go poprzedzających. Splata je z modernistyczną fascynacją przemysłem i produkcją masową.
Art deco dawniej
Na początku dwudziestego wieku projektanci i artyści zwrócili uwagę na rozwijającą się coraz bardziej masową produkcję różnego rodzaju dóbr użytkowych. W tamtych czasach,masowa produkcja była synonimem dobrej jakości wykonania. Produkty wykonane masowo, postrzegane były przez wielu jako wręcz luksusowe. Kusiły powtarzalnością i perfekcją wykonania. Jednocześnie, sztuka secesyjna powoli chyliła się ku końcowi i twórcy intensywnie poszukiwali nowych metod ekspresji. W takich warunkach narodziło się art deco – mariaż przemysłu z luksusem. Zaczęły powstawać projekty, a wkrótce, gotowe dzieła. Art deco od swoich początków stawiało sobie za cel tworzenie przedmiotów w pełni użytkowych, choć bogato dekorowanych. Z pracowni uznanych projektantów i artystów zaczęły wychodzić rożnego rodzaju, luksusowe sprzęty gospodarstwa domowego, meble, czy galanteria. Również architekci zaczęli tworzyć w tym stylu i wkrótce zaczęły powstawać budynki, parki i różnego rodzaju, inne struktury art deco.
Meble art deco z początków tego stylu charakteryzował się połączeniem materiałów kojarzonych z przemysłem i masową produkcją, jak stal, czy szkło, z materiałami w tamtych czasach luksusowymi, na przykład egzotyczne gatunki drewna, jak mahoń, czy heban. W użyciu była kość słoniowa, drogie minerały, ceramika, masa perłowa. W formie dominowały kształty obłe i zaokrąglone, albo przeciwnie – kanciaste i geometryczne. Art deco dość szybko zaadaptowało do swoich potrzeb akcenty kolonialne. Do Francji, czy Wielkiej Brytanii płynęły szerokim nurtem dzieła sztuki z kolonii w Afryce, Indii, Chin i Japonii. Charakterystyczne, egzotyczne dla Europejczyków style były szeroko wykorzystywane we wzornictwie, a art deco czerpało z nich pełnymi garściami. Projekty, które wtedy powstawały łączyły zatem i nowoczesność (produkcja masowa), i tradycje europejskie, jak dorobek wcześniejszych nurtów w sztuce, i tradycyjne wzornictwo pozaeuropejskie. Finezyjna sofa o konstrukcji z kutej stali, wykończona mahoniem i obita perską tkaniną, czy stolik o ośmiobocznym blacie, wykonany ze stali, brązu i szkła, ze zdobieniami z masy perłowej – to właśnie projekty mebli art deco z początku dwudziestego wieku.
Art deco to również różnego rodzaju akcesoria niezbędne w gospodarstwie domowym. Fabryki i nowoczesne huty szkła pracowały pełną parą, by dostarczyć spragnionym Europejczykom filiżanek, sztućców i innych elementów zastawy stołowej. Wśród projektów art deco z tamtej epoki znajdziemy mosiężne wazony, niezwykle bogato dekorowane luksusowymi materiałami, o ornamentyce zaczerpniętej wprost z dalekiego wschodu, czy kuchenne utensylia o niezwykle finezyjnej konstrukcji, aczkolwiek w dalszym ciągu całkowicie użyteczne i praktyczne.
Projektanci pracujący w nurcie art deco tworzyli również, między innymi projekty biżuterii. Charakteryzowały się one, jak wytwory całego stylu, niezwykłą, wręcz maszynową precyzją wykonania i luksusowym, ozdobnym wykończeniem. Jednocześnie zazwyczaj były dość proste w swojej formie, co w połączeniu z ozdobnością, dawało wrażenie niezwykłej nowoczesności.
Art deco dziś
Po art deco początku dwudziestego wieku przyszło jeszcze wiele stylów w sztuce, architekturze, wzornictwie przemysłowym. Modernizm, a później postmodernizm wydawały kolejne owoce. Jednak art deco, cały czas miało, i w dalszym ciągu ma się zaskakująco dobrze. Oczywiście ciągle zmieniające się czasy, estetyka, czy możliwości produkcyjne odcisnęły na nim swoje piętno. Tak samo wpłynęły na nie nowe nurty, które w międzyczasie pojawiły się w sztuce. Największy wpływ na sztukę art deco miała chyba jednak historia. Wielkie imperia kolonialne rozpadły się i straciły na znaczeniu. Zupełnie innego rodzaju dobra zaczęły napływać do Europy, a i Europejczycy dzisiaj zachwycają się czym innym niż kiedyś. Zmieniło się tez nasze postrzeganie tego co luksusowe. Kiedyś były to drogie metale, kość słoniowa i gatunki drewna sprowadzane z odległych kolonii. Dzisiaj część z tych rzeczy uległa zmianie. Bardziej cieszy nas to co rzadkie, trudno dostępne, albo niezwykle oryginalne. Za dobra luksusowe, które tez znalazły swoje miejsce w projektach współczesnego art deco, uchodzą coraz częściej wytwory najnowocześniejszej techniki, takie jak niezwykle lekkie i wytrzymałe tworzywa sztuczne. Art deco również wyszło z Europy, zaczęli zajmować się nim twórcy z całego świata, również tego który jeszcze sto lat temu dostarczał inspiracji jako dalekie, egzotyczne krainy. Wreszcie największa zmiana która zaszła w ciągu ostatniego wieku, a która zaważyła w ogromny sposób na projektach art deco. Zmieniły się rzeczy, których używamy. Pojawiły się zupełnie nowego rodzaju wynalazki i sprzęty codziennego użytku, a więc i art deco, musiało postawić sobie nowe cele. Przedmioty takie jak sofy, szafki, stoły, czy zastawy stołowe dalej oczywiście powstają, ale na rynek i do świadomości projektantów weszła też różnego rodzaju elektronika i urządzenia elektryczne. Wiele wytwórni oferuje mikrofalówki, ekspresy do kawy czy wyciskarki do soków w stylu art deco.
Współcześnie ciągle działa wiele wytwórni, oferujących produkty w stylu art deco. Polskie, czeskie, niemieckie, czy białoruskie huty szkła w dalszym ciągu oferują swoje wytwory, chociaż często asortyment i metody produkcji uległy zmianie. Częściej w projektach używane są materiały syntetyczne, miejsce egzotycznych inspiracji zajęła sztuka ludowa. Powstała również pewna ilość firm specjalizujących się w projektach zupełnie nowoczesnych i wytwarzających sprzęty elektryczne i elektroniczne. Dość silna jest również tradycja nawiązywania do tradycyjnych projektów i zdobnictwa art deco.
